Waar het gaat over Monetochka (te vertalen met Muntje), gaat het algauw over de stem. Die van Elizaveta Gyrdymova (Jekaterinenburg, 1988) is aan de hoge kant. Niet iedereen is daarvan gecharmeerd, anderen des te meer. Meet Monetochka, the popstar fast becoming the face of young Russia (Russia Beyond, 2018).
Russische reggae? Jazeker, het bestaat. Sommigen wisten het misschien al (of nog) dankzij Nina Hagen (tekst: In the Soviet Union, we celebrate reunion), maar voor velen komt het vast als een verrassing. Reggae wordt nu eenmaal vaak geassocieerd met zonnig en zomers, en Rusland is Jamaica niet.
Een veelgestelde vraag, die nog niet zo makkelijk te beantwoorden is. Er zijn weliswaar gradaties van ingewikkeldheid (zie Hoelang het duurt voor je Russisch kunt; meer onderaan), maar wat een makkie voor de een is, kan voor de ander een beproeving zijn. De een loopt met gemak een marathon, de ander krijgt een halve nog niet uitgefietst.
In Chess in Russia Is Like Baseball in America (Big Think, 2011, 2 m) schetst Anatoli Karpov (1951) de status en positie van schaken in Rusland. ‘Chess became national game,’ zegt hij aan het eind. ‘Like you have here in America, you have baseball. And so, Russia has chess.’
Met Russische films leer je taal en doe je luisteroefeningen terwijl je (om maar eens een scenario te schetsen) met chips en cola op de bank ligt. Leren wordt aangenaam, en films kijken nuttig – beter kan bijna niet.
Een feestdag zal niet elke Rus erin zien, maar een bijzondere datum is 1 september zeker. Op deze День Знаний (dag van kennis, sinds 1984) wordt kennis geëerd en gevierd – maar die verkrijg je natuurlijk niet zomaar. Dus is 1 september ook de dag waarop Russische kinderen terug (of voor het eerst) naar school moeten. Gaat met festiviteiten gepaard, maar als de первый звонок (eerste bel) klinkt, zijn vrijheid en vakantie mooi voorbij.
Het ziet eruit als twee letters en het heeft een onbeschrijfelijke klank. De 29ste letter uit het Russische alfabet is een heel aparte in de reeks, en geeft vooral problemen met de uitspraak. De klank van de ы, want daarover gaat het, komt in onze taal niet voor. In andere talen evenmin (naar het schijnt Turks uitgezonderd), dus je krijgt ы niet meteen goed uit je mond.
Goede muziek in het spectrum waarin Казускома (Kazuscoma) opereert, is in het Russisch niet heel makkelijk te vinden. Dit trio uit Moskou is een vondst die met des te meer genoegen doorgegeven wordt. Noem het hardrock, bluesrock, seventies of stoner, dit is rock die niks om namen geeft. Spijkerjasjes en lange haren, Flying V (of Gibson SG) en Marshallversterkers maken het feest compleet.
Niet fluiten in huis. Gaan zitten voor een reis begint. In de spiegel kijken als je terug naar huis moet omdat je iets vergeten bent. Zomaar wat willekeurige voorschriften die voorspoed moeten bevorderen, of het onheil afwenden. Rusland heeft een heel arsenaal daarvan.
Net als met hebben is ook met het werkwoord ‘zijn’ in het Russisch iets geks aan de hand. Het is er wel – het heet быть – maar ontbreekt vaak in zinnen, tenzij in verleden of toekomende tijd. In tegenwoordige tijd laat je het vaak weg.
De datief (of dative case) heet in het Russisch дательный падеж. Dat vertelt al wanneer je de naamval gebruikt. In дательный zit дать, en dat betekent (net als давать) geven (zie hier voor vervoegingen). Wat weer komt van het Latijn, waarin dare = geven, en datum = gegeven. Wordt er in het Russisch iets gegeven, dan gebeurt dat (zoals in wel meer talen) in de derde naamval.
Yanka Dyagileva (Янка Дягилева), ook wel kortweg Yanka, van oorsprong Яна en in muzikaal gezelschap Янка и Великие Октябри, kwam (in Novosibirsk) ter wereld in 1966, en stierf (in 1991) op haar 24ste. Door eigen hand, naar wordt beweerd, al is de officiële versie утопление в результате несчастного случая, verdrinking als gevolg van een ongeluk.
Na wat inleidende schermutselingen opent dit verhaal met tromgeroffel in de eerste zin. Twintig dappere jongens haasten zich ten oorlog (двадцать бравых ребят на войну спешат), en je bent er meteen bij. Korte beschrijving: prikaz op de borst, en daarvoor een machinegeweer (а в груди у них приказ на груди автомат).
Zoveel niet-Russen er op de wereld zijn, zoveel stereotypen bestaan er over de wel-Russen. Ze drinken wodka als water en overleven op augurken en bietensoep. Alle vrouwen boven de vijftig zien eruit als een boerin of oma, mannen van boven de vijftig zijn er niet. O ja. Russen houden van Adidas, Russen glimlachen niet, Rusland is niet te begrijpen enz. Stereotypen ook hier, en er komt nog veel meer.
Een definitie van slang is moeilijk te geven. Maar waarom proberen wanneer anderen het al hebben gedaan. ‘Registers van taalgebruik (…) die hetzij voorbehouden zijn aan een sociale groep, hetzij worden beschouwd als “plat”, dat wil zeggen substandaard taalgebruik’, zegt Wikipedia.
Artyom Tyganov, Dmitriy Avargin, Ksenia Kundenko en Pavel Molov – kwartet uit Samara (from the Dark Zhiguli Region). Net als WLVS, ook muzikaal in dezelfde regionen. Maar Supruga doet het (meestal) met een zangeres, al zou je misschien anders denken als je alleen luistert en niet kijkt. Супруга = vrouw, in de zin van echtgenote (zie Reverso). Moet een onstuimig huwelijk zijn.
Het is nog niet eenvoudig om Russische letters en tekens zelf te maken. Wel lonend om het toch te doen. Er gaat een wereld voor je open, of toch een heel stuk internet. Verder is het gewoon nodig als je wat dan ook met Russisch wil. Your first goal is to going to be to get Russian on your computer (College Russian, 2018, 7 m, met meer tips om je weg online te vinden).
Lucidvox (uit Moskou) maakt (naar eigen zeggen, op VK) ‘psyched-out krautpunk, noisepop / lucidcore’. Komt geen man aan te pas; vier dames – Anna, Alina, Galla en Nadezhda – doen het werk. Zou kunnen dat je ze al eens gezien hebt. Lucidvox komt vaker over de grens dan gemiddeld voor een Russische band, en zelfs tot bij ons.
Niet te verwarren met de Koreaanse of Bulgaarse Luna, noch met Louna uit Moskou of Luna de Spaanse flamencozangeres uit Overloon. Alle licht op de Oekraïense Kristina Viktorovna Gerasimova (1990), uit Kiev maar geboren in Dresden (Oost-Duitsland), en als Luna/Луна zangeres in het Russisch.
Geen al te spannend onderwerp, denk je misschien. Het werd ook hier gedacht. Maar recentelijk (tussen april en juli 2020) verschenen drie producties over het Russische dorp die je dan toch eens moet zien. Varlamov, RussianPlus en Russian from Russia over de заброшенные (verlaten), revived en уснувшими (slapende) dorpen, en de stand van het Russisch platteland.
Uit Novosibirsk komen vast en zeker veel goede dingen. Al is bijvoorbeeld vlogger Varlamov over sommige stukken niet erg positief. Novosibirsk is voor de verdrietigen (для грустных), in Novosibirsk is de hel (ад в Новосибирске). Uit die stad is ook Ploho, de verengelste schrijfwijze van плохо en dat is slecht. Alleen het woord, niet de band. Die klinkt misschien voor sommigen wat koud, maar is lang niet plócha.
Dit moet als muziek in vele oren klinken: Russisch leren zonder grammatica. Typisch geval ‘te mooi om waar te zijn’, of kan het echt? Het advies van Benjamin Rich (Bald and Bankrupt op YouTube) is helder. Niks grammatica. Sterker nog (uit de beschrijving onder de hier ingeplakte video), ‘throw away the grammar books and you’ll make massive progress very quickly’.
Een dichter bij wie je het vaak eerder hebt over zijn dood dan over leven of werk. Net niet in de Club van 27, maar het scheelde weinig. In september 2001 zou Boris Ryzhy 27 worden, in maart beroofde hij zichzelf van het leven. Uit zijn Завещание (testament): Договоримся так: когда умру, ты кресть поставишь над моей могилой: we spreken het zo af: wanneer ik sterf, plaats jij een kruis boven mijn graf.
De zomer van 2019 was in Rusland (net als die van 2020) erg onrustig. Journalist Ivan Goloenov werd gearresteerd en (na ophef) ook weer vrijgelaten, oppositiekandidaten werden geweigerd voor verkiezingen (van 8 september) voor de Moscow City Duma, en er braken protesten uit. Volodya Kotlyarov, zanger Pornofilmy (Порнофильмы), pakte zijn gitaar en zong.
De naam van een Rus bestaat uit drie delen. Een voornaam (имя), een patroniem of vadersnaam (отчество) en een achter- of familienaam (фамилия). De afkorting Ф.И.О. (фамилия, имя, отчество) is voor Russen een bekende en staat op hun paspoort, rijbewijs en aanverwante documenten.
Geloof het of niet (controleer het anders bij Google), maar тараканы betekent kakkerlakken. Aanvankelijk heette het gezelschap Четыре таракана (vier kakkerlakken) en de zanger Yuri Lenin. Nu dus Тараканы! (of Tarakany, met uitroepteken), met als middelpunt Dmitry Spirin. Punkrockers (uit Moskou) sinds 1991. Niet kapot te krijgen dus, zoals het de soort betaamt.
Getypeerd als (en zie vooral) The photographer using an iPhone to document life on the margins of Russian society (rferl, 2020) en Photographer Documents the Gritty Streets of Russia With an iPhone (My Modern Met, 2018). Foto’s ook te zien in een collage (4 m) hieronder, iets vergelijkbaars maar dan langer (13 m) in Dmitry Markov – Дмитрий Марков #Черновик (Arthur Erhan, 2018).
Zoals gesteld (hier), meestal is niet moeilijk te bepalen of een woord mannelijk, vrouwelijk of onzijdig is. Het wordt alleen een beetje ingewikkeld als het eindigt op het zachte teken, de мягкий знак of ь, en zulke woorden zijn er veel. Alvast handig is dit: ze zijn nooit onzijdig. Voor wat de rest betreft – mannelijk of vrouwelijk –, deze regels wijzen je de weg.
Переверни Пластинку = draai de plaat om. In het Engels Flipside. Documentaire (2016) over vinyl in Rusland. En over platen toen vinyl er niet was of niet mocht: geperst in röntgenfoto’s. Zie Met deze röntgenfoto’s werd verboden muziek de Sovjet-Unie in gesmokkeld (Vice/Noisey, 2017) en When Rock Was Banned in the Soviet Union, Teens Took to Bootlegged Recordings on X-Rays (Smithsonian Magazine, 2015).
