Kapitein haat zee, zo is de bandnaam te vertalen. Kapitan Nenavidet Morje. Band uit Череповец ofwel Tsjerepovets, meer info via de links onderaan. Met om te beginnen het voorstel te stoppen met glimlachen, en dat klinkt goed.
Герой нашего времени is een roman (uit 1840) van Michail Lermontov, maar dat wist je uiteraard allang en anders kijk je maar op Wikipedia. Verander je de й in и, dan maak je helden van de held (uitleg over meervoud in de eerste naamval hier) en zijn we waar we wezen moeten: bij de song (uit 2018) met opmerkelijke video, van НАИВ (of NAIV, Naïve).
Колыма – родина нашего страха = Kolyma – geboorteplaats van onze angst. Documentaire (gemaakt voor YouTube) over Ruslands zwartere (of ontbrekende) bladzijden. Bleef niet onopgemerkt, en ook niet onbesproken. Zie onder meer Gulag Documentary Takes Russian YouTube by Storm (The Moscow Times, 30 april 2019).
Dora, of Дора, ook wel mentaldora, eigenlijk Дарья Шиханова, komt uit Саратов (Saratov) en is van 1999. Een prille twintiger dus, maar presenteert zich als nog jonger. Maakt naar eigen zeggen ‘cute rock’ en daar zal het wel mee van doen hebben.
Voor hobbyisten en studenten Russisch was (is? wordt?) het in coronatijd niet op elk vlak beroerd. In veel gevallen kwam wat extra tijd vrij, en wat doe je dan beter dan русский leren.
Ярость is woede. Niet alleen gevaarlijk voor degene op wie die zich richt, ook voor wie erdoor bevangen is. Want het houdt je bij de keel (держит тебя за горло), geen beetje (of druppel) zuurstof (ни капли кислорода), kansen op ontkomen onder nul (шансы уйти под ноль). De greep van woede is pijnlijk (держит тебя так больно), gedachten met de smaak van bloed (мысли со вкусом крови) en nee, het is geen film (нет, это не кино).
Sabi Miss (Сабина Ахмедова, Rostov aan de Don 1999) gaat haar telefoon op stand stil zetten. En adviseert met klem, voor zover dan nog nodig: bel me niet (не звони мне) en schrijf me niet (не пиши мне), steeds gericht tot een сука. Dat is niet erg vleiend, wel rijmt het op без звука (zonder geluid). Поставлю трубку на режим «Без звука»: Ik zet de telefoon op stand stil.
Overtuigd zijn van het een, zweren bij het ander, met religie kun je alle kanten op. De jongens van ‘Venomous d-beat crust hardcore beast’ Convince (Moskou) zijn convinced dat het allemaal niks voorstelt. Op zijn zachtst gezegd. Hun Религия is meer anti-religia.
Een Russisch probleem is een проблема. Meervoud проблемы – problemen komen meestal niet alleen. Pharaoh (of Фараон, is farao) en The Chemodan Clan hebben er ook last van.
Ellende. In elk geval voor wie niet van winters en niet van de maandag houdt. Каждый день зима: elke dag winter. Каждый день понедельник: elke dag maandag. Zo is время без тебя, tijd zonder jou, en оно меня убивает, die doodt me.
Het coronalied in Nederland was geen succes, voorzichtig uitgedrukt. Verder maar geen woorden meer aan vuilmaken. Luister anders nog een keer naar Peter Pannekoek. Hoe kun je cynisch doen over bijdragen aan goede doelen? Hoe kon je in dit geval anders.
Van eerder (2017) en coronavrij is de analyse door Anna Cher (Russian from the Heart) van een kort fragment uit een tv-interview. Poetin over sociale media en het daar gebruikelijke opereren onder pseudoniem.
Een gedicht van Michail Lermontov (Михаил Лермонтов). Van lang geleden al (1841), kort voor zijn weg ten einde liep. Op muziek gezet door Елизавета Шашина (1861) en sindsdien door velen vertolkt.
Hoe je ook mag denken over Ruslands president, zijn taal is prima leerstof. Hij drukt zich duidelijk uit, maar met zinnen die niet arm of simpel zijn – iets wat ook in hun eigen taal niet alle presidenten lukt. De taal is niet altijd eenvoudig en in dat opzicht geen materiaal voor beginners. Maar: er is ondertiteling en uitleg, en het gaat over meer dan taal alleen.
Zo makkelijk als het je gemaakt werd met de eerste naamval, zo ingewikkeld wordt het met de tweede. De genitief of родительный падеж is op meerdere terreinen een uitdaging. Het is de meest gebruikte en veelzijdigste, maar ook de meest complexe.
De eerste naamval (nominatief, именительный падеж) krijg je min of meer cadeau. Zoals een woord in het woordenboek staat, zo staat het ook al in de eerste naamval. ‘Nominatief’ komt niet voor niets van nominare (benoemen), en in именительный herken je wellicht имя en dat is naam.
Toegegeven, God Save the Queen is niet onaardig. En ons eigen Wilhelmus had ook iets kunnen worden, als dat Duitse bloed en die Spaanse koning er tenminste uit gelaten waren. Maar het volkslied met de meeste grandeur is natuurlijk het Russische. En om te spreken met de slotwoorden (так было, так есть и так будет всегда): zo was het, zo is het, en zo zal het altijd zijn.
De vonken vliegen ervan af in Искры летят от огня (2017) van Truckdrivers. Искры zijn vonken, летят is vliegen en от огня is van het vuur. Dat rijmt weer mooi op мы покидаем дома (we verlaten het huis) en op так умирает зима (zo sterft de winter).
Een Russisch boek dat iedereen minstens één keer gelezen moet hebben is Преступление и наказание (Crime and Punishment, Misdaad en straf) van Fjodor Dostojevski. Zegt ook Jordan Peterson (hier en hier) en zeggen er wel meer, maar dan minder welbespraakt.
Siberië scoort waarschijnlijk hoog op de lijst van gebieden waar een mens liever niet woont. Want ja, het is er koud. Niet overal (Siberië is nogal groot), maar in sommige delen is het erg koud. Ojmjakon (in Jakoetië) is er beroemd om. De thermometer zakte er al eens tot min 71 graden (Celsius), waarmee de plaats wereldrecordhouder kou in bewoonde gebieden werd.
Vragen stellen is niet moeilijk in het Russisch. Het enige verschil tussen vraag en mededeling kan de toon zijn. Ivan gaat naar de universiteit: Иван идёт в университет. Het enige wat nodig is om van dat bericht een vraag te maken is een vragende toon als je spreekt, en een vraagteken bij schrijven of tikken.
Murakami is natuurlijk een Japanse schrijver, maar ook (als Мураками) een Russische band (uit Kazan). Overigens naar de schrijver genoemd, zoals onder meer te lezen bij Popkult (2016). Poprock met zangeres (Dilyara Vagapova / Диляра Вагапова), iedereen lust het.
Damesdubbel (Женя Иль en Юлия Накарякова) plus een drummer uit Sint-Petersburg. Лемондэй (of Lemonday) is in 2015 opgeheven. Liet gelukkig wel dit kleinood na, uit 2013.
Нюхаю = ik ruik, of ik snuf, ik snuif, ik snuffel. Van het werkwoord нюхать.
Een heel portret in een paar koppen.
Meet Russia’s most controversial rap star – Dazed (2018) introduceert rapper Face (heel soms Фэйс). Nogal een tekst is ‘I Am the Enemy of the State’: Russian Rapper Compares Russia to Prison Camp – The Moscow Times (2018) over dezelfde. Desondanks genoemd (door Financial Times) als een van The Russian rappers Vladimir Putin wants to befriend. Wordt misschien moeilijk.
De bandnaam oogt al net zo Russisch als de titel van de song – maar beide zijn zo русский als pakweg het Rode Plein en de kalasjnikov. Luister nummer, zie de tekst. Onder meer om te vernemen dat dit ook (of beter) космический ковчег had kunnen heten. Het eerste woord is van de kosmos, en een ковчег (kaftjék) is een ark.
De ‘gewone’ vormen van de Russische persoonlijk voornaamwoorden (die in eerste naamval) leer je snel of ken je misschien al. Ik = я, jij = ты, hij = он, zij (enkelvoud) = она, het = оно, wij = мы, u/jullie = вы, en zij (meervoud) = они. Die woorden veranderen per naamval; wel zijn er binnen die veranderingen veel overeenkomsten.
Bescheidenheid mag een deugd zijn, een anti-bescheidenheidslied is ook weleens leuk. Какой же я милый (wat ben ik toch lief, 2015) geeft meteen een hele rij van complimenten aan het zelf, binnen amper een minuut.
