Land & Volk

Wie de huidige Russische vlag ziet, denkt algauw ook aan de Nederlandse. Daarmee zit je meteen in de juiste richting omtrent de herkomst van de Russische driekleur: het wit-blauw-rood van de Russische Federatie stamt direct af van het rood-wit-blauw uit Nederland.

Minimaal twee dingen moet je weten over een van de klassieke symbolen voor Rusland. Ten eerste dat de matroesjka (матрёшка) pas in Rusland wordt gemaakt sinds eind negentiende eeuw (ca. 1890). Er zit ook iets Japans in (sommigen beweren Chinees), en van oorsprong is het kinderspeelgoed. Ten tweede, en let op, een matroesjka is een matroesjka.

Rusland heeft niet de beste reputatie als het aankomt op lhbt/lgbt-rechten en -acceptatie. Maar het is er niet onmogelijk en ook niet strafbaar om met wat voor oriëntatie dan ook door het leven te gaan. Wel verboden (sinds 2013) is propaganda van niet-traditionele seksuele relaties (Wikipedia).

In Rusland betaal je met de roebel. En met kopeken. Die je vast nog nooit gezien hebt als je nooit in Rusland bent geweest. Maar daarvoor is er nu internet, en straks gaan er weer vliegtuigen. Hier alvast over het geld dat je dan nodig hebt. En over waar de woorden voor geld vandaan komen.

In Chess in Russia Is Like Baseball in America (Big Think, 2011, 2 m) schetst Anatoli Karpov (1951) de status en positie van schaken in Rusland. ‘Chess became national game,’ zegt hij aan het eind. ‘Like you have here in America, you have baseball. And so, Russia has chess.’

Niet fluiten in huis. Gaan zitten voor een reis begint. In de spiegel kijken als je terug naar huis moet omdat je iets vergeten bent. Zomaar wat willekeurige voorschriften die voorspoed moeten bevorderen, of het onheil afwenden. Rusland heeft een heel arsenaal daarvan.

Zoveel niet-Russen er op de wereld zijn, zoveel stereotypen bestaan er over de wel-Russen. Ze drinken wodka als water en overleven op augurken en bietensoep. Alle vrouwen boven de vijftig zien eruit als een boerin of oma, mannen van boven de vijftig zijn er niet. O ja. Russen houden van Adidas, Russen glimlachen niet, Rusland is niet te begrijpen enz. Stereotypen ook hier, en er komt nog veel meer.

Russen staan niet bekend als een volk dat gul is met de glimlach. Lachen naar mensen die je niet of nauwelijks kent, dat is meer iets voor gekken, verdacht, of gewoon onnodig. Смех без причины – признак дурачины (lachen zonder reden is een teken van dwaasheid). Je kunt ook stellen: Russen bewaren de glimlach voor wanneer die echt gemeend is.

Russen houden van Adidas. Dat voert terug op de Olympische Spelen van 1980 (Moskou) – hoe dat in elkaar zit is te lezen via links hieronder. Kijken: Why Slavs wear Adidas, en nog twee over het merk met de три полоски (tri paloski), drie strepen.

Richtlijnen, adviezen en waarschuwingen: clips over wat in Rusland niet of nooit te doen. Veel open deuren en dingen die je zelf ook wel kon bedenken. Toch nuttig om even kennis van te nemen, zeker voor wie oostwaarts reist.