Moeder Gods op de Greppel: de Basiliuskathedraal

Onderwerp: stad en land geschiedenis -- Trefwoorden: Ivan IV Postnik Yakovlev Basilius Moskou Real Russian Club religie

Gebouwen die je kent van zien, maar waar je niet de officiële naam van weet. Als dat een competitie was, zou dit winnen: de Pokrov- of Basiliuskathedraal aan het Rode Plein in Moskou, ingewijd in 1561, beter Kathedraal van de Voorbede van de Moeder Gods op de Greppel.

Ivan IV

Gebouwd om de Verovering van Kazan te vieren, in opdracht van Ivan IV (1530-1584), bekender als de Verschrikkelijke of the Terrible. Een naam die als vertaling (van Грозный) wat overdreven is, maar als karakterschets nog mild.

Postnik Yakovlev

Prachtig werk van architect Postnik Yakovlev (met Ivan Barma of Барма ofwel als bijnaam, ofwel als collega – lezingen verschillen). Opdracht voldaan. Volgens de bekendste legende vroeg Ivan hem toen of hij een nog mooier gebouw zou kunnen maken. Daar had hij misschien nee op moeten zeggen, maar wie weet wat dan. Nu werd hij blind gemaakt – opdat/zodat dit werk nooit meer overtroffen werd. In andere versies ging ook bij Barma het licht uit.

Basilius de Zalige

Dan die Vasily (of Basil, Basilius e.d.) waarnaar de kathedraal is vernoemd. Blessed Basil, Basil Fool for Christ, Wonderworker of Moscow, Basilius de Zalige: nogal namen voor ‘een Russische zwerver en dief’ (Wikipedia). Deze Basilius echter was dief voor de armen, en ook the man who got away with scolding Ivan the Terrible (Russia Beyond, 2017). De les hier, zou je bijna denken: beter een zwervende dief dan een toparchitect.

Geanimeerde geschiedenis in Про Василия Блаженного (About Saint Basil) Рассказ о жизни Василия Блаженного (Гора самоцветов, 2014, 13 m).

Famous Landmarks of Moscow I St. Basil’s Cathedral
(Firebird Tours, 2018, 11 m)

12th July 1561: The consecration of Saint Basil’s Cathedral in Moscow
(History Pod, 2017, 2 m)

Interesting facts about Russia in slow Russian – Basil
(Real Russian Club, 2016, 5 m)

The Tragic Story Behind St. Basil’s Cathedral
(Seth Adam Smith, 2014, 3 m)

St. Basil’s Cathedral: Ginger castle on Red Square
(primetimeru, 2011, 3 m)

Meer

Zie

Inside Visit Saint Basil’s Cathedral (World Traveler, 2019, 16 m)
Tales of Old Russia: Stories of Saint Basil’s Cathedral (Channel Legendarium, 2019, 9 m)
St Basil’s Cathedral – History and Origin (History & Origin, 2017, 4 m)
Moscow Guide – St. Basil’s Cathedral (Express to Russia, 2013, 3 m)
Saint Basil’s Cathedral in Moscow. “Real Russia” ep.28 (Sergey Baklykov, 2013, 14 m)
St. Basil’s Cathedral, Moscow (Russia) - Travel Guide (GeoBeats Science, 2010, 1 m)

Er is ook een versie in Lego (The Brickman, 2016, 2 m) en een tekenles (Ashley Cassens, 2020, 9 m).

Zie/lees

The mysterious origins of Moscow’s multicolored landmark (CNN, 2020)
12 Facts About Saint Basil’s Cathedral (Mental Floss, 2016)
‘Veel legendes Basiliuskathedraal onzin’ (NOS, 2011)
St Basil’s Cathedral (Lonely Planet)
Saint Basil the Blessed (Britannica)
St Basil’s Cathedral (Bridge to Moscow)
Saint Basil’s Cathedral (Wikipedia)
7 интересных фактов о храме Василия Блаженного (Culture.ru)

(meer gezang hier)

Foto: Igor Mukhin

Vanaf zijn zestiende fotografeert Игорь Мухин (1961). Met een Смена-8М. Dus wanneer hij in de jaren 80 onder kunstenaars en muzikanten is, heeft hij een geoefend oog – en een betere camera. Mukhin (soms Moukhin) ziet grote veranderingen, en begint ze vast te leggen.

Samizdat (Weg met Big Tech)

Vrijheid van meningsuiting neemt overal af, al verschillen de redenen per regio. Ondertussen neemt de macht van Big Tech al net zoveel toe als de bemoeizucht ervan. Zo komt in de nieuwe tijd een haast vergeten sovjetantwoord weer in beeld: samizdat, de ondergrondse doe-het-zelf pers en distributie.

Vlag en wapen (2/2): Joris en de Adelaar

Bij een land en de vlag hoort ook een wapen. Nederland een leeuw, Frankrijk een haan, Nieuw-Zeeland een kiwi en de Verenigde Staten een zeearend. In Rusland is het een adelaar met twee koppen en drie kronen, en een man op een paard die net een draak heeft doodgestoken met een speer.

Vlag en wapen (1/2): Russische vlag

Wie de huidige Russische vlag ziet, denkt algauw ook aan de Nederlandse. Daarmee zit je meteen in de juiste richting omtrent de herkomst van de Russische driekleur: het wit-blauw-rood van de Russische Federatie stamt direct af van het rood-wit-blauw uit Nederland.

Verborgen schatten: Kladmen (The Dropman)

Rusland kent strenge wetten op het vlak van drugsbezit en -handel. Forse straffen ook. Dus komt de dealer niet aan huis, maar verstopt een кладмен (kladman) de bestelling, die de klant moet zien te vinden.

Joeri Gagarin (1934-1968)

Een Russische Hall of Fame kun je maar op één manier beginnen: door die te lanceren, met wie anders dan Joeri Gagarin. Die op 12 april 1961 als een eenvoudige jongen van 27 de Vostok 1 in stapte, zich de ruimte in liet schieten, en twee uur later terugkwam als wereldster.